• Buro Jansen & Janssen is een onderzoeksburo dat politie, justitie, inlichtingendiensten, de overheid in Nederland en Europa kritisch volgt. Een grond-rechten kollektief dat al 30 jaar publiceert over uitbreiding van repressieve wetgeving, publiek-private samenwerking, bevoegdheden, overheids-optreden en andere staatsaangelegenheden.
    Buro Jansen & Janssen Postbus 10591, 1001EN Amsterdam, 020-6123202, 06-34339533, signal +31684065516, info@burojansen.nl (pgp)
    Steun Buro Jansen & Janssen. Word donateur, NL43 ASNB 0856 9868 52 of NL56 INGB 0000 6039 04 ten name van Stichting Res Publica, Postbus 11556, 1001 GN Amsterdam.

  • Categorieën

  • het lek

    Enne, uhm, en misschien ‘s even een keertje af te spreken.
    Ja ik vind het best joh.

    Vandaag deed de Hoge Raad uitspraak in de zaak van Heleen de Waal. Zij en haar partner waren beschuldigd en veroordeeld door het Hof van het lekken van informatie van de AIVD naar de Telegraaf in 2009. De Hoge Raad volgt inhoudelijke het Hof en geeft slechts aftrek van drie maanden in verband met de lange duur van de zaak. Wie de precieze gang van zaken nog eens wil terug luisteren, kan terecht bij Argos, de uitzending van 20 september 2014.

    Twee aspecten blijven bijzonder aan deze zaak: de bewijsvoering, die grotendeels steunt op eigen onderzoek van de AIVD en het feit dat door het afluisteren van een journalist van de Telegraaf de bronbescherming een flinke knauw kreeg. De journalist werd overigens niet vervolgd.

    lees meer

    Tien jaar ct-infobox

    als het loopt als een aivd’er en praat als een aivd’er,

    dan is het een aivd’er”

    citaat uit Intelligence, politie en veiligheidsdienst:verenigbare grootheden? Thijs Vis

    Vorige week was het zover: de ct-infobox bestaat 10 jaar en dat wordt groots gevierd. Alle betrokkenen komen op een geheime locatie bij elkaar en zullen onder het genot van een glas Dom Perignon toasten op het succes van de ct-infobox. Tien jaar is ook een mooi moment voor een evaluatie en deze zal gepresenteerd worden door de onderzoekers Sander Flight en Christianne de Poot. Maar terwijl de buitenwereld wacht op de officiële evaluatie zaten wij ook niet stil.

    lees meer

    de ‘black’ ct-infobox

    Daarnaast vindt samenwerking met de IND plaats binnen de CT Infobox.

    Op enkele gebieden vindt samenwerking plaats tussen (onderdelen van) de rijksbelastingdienst en de diensten, onder meer in de CT Infobox.

    Naast samenwerking in de CT Infobox, wordt tussen de diensten en het Openbaar Ministerie (OM) ook samengewerkt op het terrein van terrorismebestrijding.

    De diensten werken intensief samen met de NCTV. Daarnaast werken de diensten met de NCTV samen in de CT Infobox.

    citaten rapport Commissie Dessens

    In een aantal opzichten blijft het rapport van de Commissie Dessen een bijzonder rapport. De opdracht lijkt zo helder: heeft de Wet gebracht wat de wetgever voor ogen had, is de wet werkbaar voor de taakuitvoering van de diensten en welke knel- en aandachtspunten zijn in de toepassingspraktijk te ontdekken? Dat laatste punt is op een aantal thema’s nogal vreemd uitgewerkt.

    lees meer

    de sturing

    Veel aandacht vandaag voor het lang verwachte rapport van de Commissie Dessens. De onthullingen van Snowden over het massale vastleggen van internet- en telecomverkeer weerhielden de Commissie Dessens er niet van om te pleiten voor uitbreiding van de SIGINT-bevoegdheden van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten, zij het dat dit gepaard dient te gaan met verregaande controle van de kant van de CTIVD. En er valt iets te zeggen voor een zo technisch-neutraal mogelijke omschrijving van bevoegdheden in de wet. Het zou de discussie terug kunnen brengen tot de nut en de noodzaak van de bevoegdheden an sich. Maar juist die vraag wordt niet beantwoord in het onderzoek van de Commissie Dessens. Wat levert de uitbreiding van de bevoegdheden op aan bruikbare informatie en wat kost het aan privacy en burgerrechten? Dat zou nog eens een interessante discussie kunnen worden.

    lees meer

    Quis custodiet ipsos custodes?

    Oud voorzitter van de Procureurs-Generaal, Harm Brouwer, zal op 1 januari voorzitter worden van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten. Hij volgt daarmee Bert van Delden op, de huidige voorzitter, die in totaal dan 6 jaar lid is geweest van de CTIVD. Per 1 januari zal ook voormalig korpschef van Rotterdam, Aad Meijboom, die in februari 2010 opstapte nadat uit een onderzoek van het COT bleek dat de korpsleiding voor de strandrellen in Hoek van Holland veel te laat was ingelicht, op 1 januari toetreden tot de CTIVD. Meijboom nam de verantwoordelijkheid over Hoek van Holland op zich, terwijl hem persoonlijk niks te verwijten viel. Het enige lid van de CTIV dat na 1 januari doorgaat is Liesbeth Horstink-Von Meyenfeldt, net als Brouwer is zij afkomstig van Openbaar Ministerie.

    lees meer

    het geheugen

    Der Spiegel meldt verder dat de Amerikaanse geheime dienst zo’n vijf jaar geleden ook heeft geprobeerd het Justus Lipsius-gebouw in Brussel af te luisteren.

    JustusLipsiusVijf jaar geleden zou de NSA pogingen hebben ondernomen om de telecomverbindingen van het Justus Lipsius-gebouw in Brussel af te luisteren, zo meldt Der Spiegel. Het Justus Lipsius- gebouw is het belangrijkste gebouw van de Europese Raad, waar de delegaties van de Europese landen onderhandelen over bijna alle zaken van de Europese Raad. Politici, waaronder de voorzitter van het Europees Parlement Martin Schultz spreken van een groot schandaal en eisen opheldering van de Verenigde Staten.

    lees meer

    het Meerenberg arrest

    “De betrokkenheid van de deelnemende organisaties in de CT Infobox is op verschillende grondslagen gebaseerd. Dit levert naar het oordeel van de Commissie op sommige punten een onduidelijke positie op ten aanzien van ieders taken en verantwoordelijkheden. In dit kader hebben zich in het verleden ook daadwerkelijk fricties voorgedaan.”

    Grote stilte gedurende deze verkiezingsperiode over de inlichtingendiensten en het terrorisme beleid. Dat is de laatste tien jaar wel anders geweest, maar misschien zijn de partijen inlichtingendiensten moe, hoewel de debatjes over controle na het tienjarig bestaan van de CTIVD anders doen vermoeden. Minister Spies kondigde zowaar een evaluatie, weliswaar alleen van de wet, aan. Dat allemaal in verband met een nieuwe wet die momenteel voorbereid wordt.

    lees meer

    een motie

    Het was weer eens raak, of moeten we zeggen mis, vanochtend in de Tweede Kamer. Op de agenda stond stond een VAO over de AIVD. Een kort plenair debat naar aanleiding van het Algemeen Overleg van 8 december 2011. Ronald van Raak (SP) had het VAO destijds aangevraagd naar aanleiding van de uitspraak van de Hoge Raad in de zaak Roel van Duijn. Van Raak stelde voor de Commissie van Toezicht de kwestie te laten onderzoeken en daarbij de bevoegdheden van de CTIVD uit te breiden met onderzoek naar de effectiviteit van de AIVD. De CTIVD mag momenteel alleen de rechtmatigheid van de uitvoering van de taken van de inlichtingendiensten onderzoeken.

    lees meer

    de (opnieuw) politiek

    ‘Het is dus niet gebeurd, en dat is voor ons het belangrijkste’, aldus PVV-Kamerlid André Elissen.

    Demonstranten verbranden pop Wilders bij protest in Afghanistan tegen Fitna

    Het is weer raak. Afgelopen maandag onthulde de Humanistische Omroep in de documentaire ‘Het Proces Wilders‘ dat toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen in 2008 de AIVD wilde inschakelen om Geert Wilders te laten volgen en zo meer te weten te komen over de inhoud van de toen nog te verschijnen film Fitna. Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Guusje ter Horst, liet de documentairemakers overigens weten dat de AIVD niet is ingezet.

    lees meer

    het commentaar

    De controle op inlichtingendiensten kan en moet op vele terreinen verbeterd worden. De zaak ‘Paul Kraaijer’ is een mooie aanleiding daartoe.

    Geen commentaar’, zo luidde de reactie van de AIVD op de biecht van Paul Kraaijer in de Telegraaf dat hij ruim 25 jaar als infiltrant voor die dienst in activistisch Nederland had gespioneerd. Kraaijer speelde naar eigen zeggen informatie door van organisaties als AFA (Anti Fascistische Actie), ADC (Anti Dierenproef Coalitie), anti-globalisten en het Kurdistan Informatie Centrum. Pikant detail is dat Kraaijer ook fractie assistent was voor GroenLinks in Zwolle. Bovendien presenteerde hij zich vaak als ‘journalist’. Hij hield een eigen blog bij en schreef voor activistenbladen.

    lees meer

    de relaties

    Veelbelovend, voorspoedig, uitgebouwd

    In Zoetermeer zal de Arabische lente met gemengde gevoelens bekeken worden. Niet dat de AIVD deze ‘black swan’ revoltes nu wel had moeten of kunnen voorzien, nee, men zal zich achter de oren krabben over hoe nu verder met het langzaam opgebouwde netwerk in de regio. Sinds halverwege negentiger jaren, met een enorme toename na 11-9, is na wapens, het inlichtingenwerk een van de verfijndere exportproducten van Nederland in de regio.

    Het jaarverslag van 1998 geeft een uitgebreid overzicht van de AIVD-contacten in Noord Afrika en het Midden Oosten. In dat jaar werden de contacten met de Egyptische dienst uitgebouwd. ‘Veelbelovend’ noemde de AIVD de eerste contacten met de inlichtingendienst van Oman, waar het nu ook onrustig is. In 1998 verhuisde ook de AIVD-liaison van Ankara naar Amman, de hoofdstad van Jordanie. Volgens de AIVD is Amman immers gunstiger gesitueerd in de regio dan Ankara en dat biedt meer mogelijkheden tot het vergaren van informatie over proliferatie van massavernietingswapens en over radicale islamitische organisaties in de regio. Van het eerste is niet zo veel terecht gekomen bleek vorig jaar in het eindrapport van de Commissie Davids.

    lees meer

    het terrorist screening centre

    The TSC estimated that, as of September 9, 2008, the total number of unique individuals on the watchlist was approximately 400,000
    (verslag 2009)

    Een beperkte set van identiteitsgegevens, zo omschrijft minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, de database van het door de Verenigde Staten opgezette ‘Terrorist Screening Centre’. Ook wel bijzonder dat de minister zonder blikken of blozen opschrijft dat ‘de opgenomen gegevens uitsluitend niet-geclassificeerde identiteitsgegevens (naam, geboortedatum en paspoortnummer) betreffen’. De gegevens zijn inderdaad puur ter identificatie, de classificatie zit hem natuurlijk in het feit dat deze gegevens in de terrorisme database zijn opgenomen.

    lees meer

    een gesneuvelde wet

    Verbetering mogelijkheden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten onderzoek te doen naar en maatregelen te nemen tegen terroristische en andere gevaren met betrekking tot de nationale veiligheid

    Geruisloos is op 17 maart jl. wetsvoorstel 30 553 door minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Piet Hein Donner, ingetrokken. Het wetsvoorstel, dat op 9 mei 2006 was ingediend en op 16 oktober 2007 door de Tweede Kamer was aangenomen lag al een tijd lang stil na forse kritiek in de Eerste Kamer. Minister Donner geeft aan dat deze kritiek de reden vormt voor het intrekken van het wetsvoorstel.

    lees meer

    de politiek

    “Oei”, zegt AIVD-woordvoerder Sander van Dam. Dat soort verzoeken zijn niet gebruikelijk. “Wij willen niet alle kandidatenlijsten naslaan”, benadrukt hij. Dan zou de AIVD een “te grote rol” krijgen in een democratie. “Er moet eerst een indicatie zijn voor een gevaar voor de integriteit van het openbaar bestuur.”

    Van Dam wijst erop dat zijn dienst een “strak afgebakende rol” heeft, waarvan de bevoegdheden “tot achter de komma” geregeld zijn. Op eigen initiatief zal de dienst daarom geen onderzoek instellen. “We mogen niet eens naslag doen op internet.” Dan zou de dienst zich immers al ‘actief’ opstellen richting de politiek. “De partijvoorzitter is zelf verantwoordelijk voor de screening.”
    NRC Handelsblad 12 november 2010

    Toch blijkt het weer anders te liggen , zelfs dan we al eerder hier publiceerden.

    lees meer

    het offensief

    De AIVD ontwikkelt een zogenoemde Forward Defense strategie, inhoudende dat de AIVD, ook vanuit de binnenlandse veiligheidstaak, op offensieve en innovatieve wijze, in een zo vroeg mogelijk stadium actief wil anticiperen op (mogelijke) dreigingen teneinde deze in een zo vroeg mogelijk stadium actief te kunnen (laten) voorkomen of reduceren.

    De jaarplannen van de AIVD zijn over het algemeen niet te uitgesproken. Stel je voor een inlichtingendienst die de rest van de wereld laat weten waar de pijlen het komend jaar op worden gericht. Not done!
    Maar dit jaar zowaar toch een jaarplan voor 2011 dat de moeite van het bestuderen waard is. Het onderdeel dat de moeite waard is nader te beschouwen is het in juli vorig jaar geintroduceerde concept ‘ Forward Defense’ dat in het jaarplan een prominente plaats inneemt en nader ingevuld wordt door de AIVD.

    lees meer

    de PVV

    ‘Toen een oudere man in de klas ermee werd geconfronteerd dat hij connecties had met de MIVD was hij meteen weg”

    Geert Tomlow

    Het zou niet de eerste keer zijn dat de Nederlandse inlichtingendiensten zich richten op politieke partijen. In de tijd van de Koude Oorlog was de Communistische Partij Nederland met stip doelwit nummer 1 van de voorloper van de AIVD, de BVD.

    Maar ter rechterzijde van het politiek spectrum? Jammer genoeg weten we daar nog maar vrij weinig van. In het recent verschenen rapport over extreemrechts in Nederland natuurlijk geen woord over de PVV. Maar betekent dat ook dat de diensten de partij volledig met rust laten?

    lees meer

    de screening

    Van Dam wijst erop dat zijn dienst een “strak afgebakende rol” heeft, waarvan de bevoegdheden “tot achter de komma” geregeld zijn. Op eigen initiatief zal de dienst daarom geen onderzoek instellen. “We mogen niet eens naslag doen op internet.” Dan zou de dienst zich immers al ‘actief’ opstellen richting de politiek. “De partijvoorzitter is zelf verantwoordelijk voor de screening.”
    NRC weblog 12 november 2010

    Met onthullingen over het criminele verleden van het PVV Tweedekamerlid Eric Lucassen en de fraude door zijn collega James Sharp duikt in alle media de vraag op waarom potentiele leden van de Tweede Kamer niet gescreend worden door de AIVD.

    lees meer

    het borghouts rapport

    “Er werd door de directeur heel kort door de bocht geredeneerd van: ‘Oh, dus deze man is niet te vertrouwen want hij gaat om met criminelen en dan ligt zo meteen het kroonjuweel van de MIVD op straat.”

    Het rapport van de Commissie Borghouts over twee uit de hand hand gelopen spionnen en vooral de reactie daarop van de dienst mag zelfs niet vertrouwelijk naar de Tweede Kamer van de kersverse minister van Defensie Hans Hillen. De reden: het rapport bevat informatie betreffende de bronnen, de werkwijze en het actuele kennisniveau van de MIVD.

    lees meer

    het aanwijzingsbesluit

    AIVD-jaarverslag:

    “De looptijd van vier jaar is nodig om de AIVD (en de MIVD) in staat te stellen voor een langere termijn een inlichtingenpositie op te bouwen en te behouden.”

    In dit laatste kwartaal van het jaar wordt traditioneel het aanwijzingsbesluit voor de buitenland (d-)taak van de AIVD en MIVD bekendgemaakt. Sinds 2002 hebben de diensten ook een taak om inlichtingen te verzamelen in het buitenland. Jaarlijks zou door middel van een aanwijzingsbesluit worden vastgelegd op welk soort van inlichtingen de diensten zich zouden gaan richten.

    lees meer

    het scenariodenken

    Dick Schoof,
    Directeur-Generaal Veiligheid van het ministerie van Justitie:

    “Bijna alle grote dreigingen die in Nederland tot ontwrichting kunnen leiden komen van buiten”

    De dozen zijn gepakt, alleen Zoetermeer mag blijven. Met terugwerkende kracht is het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties haar directoraat Veiligheid kwijt.

    lees meer

    << oudere artikelen