The TSC estimated that, as of September 9, 2008, the total number of unique individuals on the watchlist was approximately 400,000
(verslag 2009)
Een beperkte set van identiteitsgegevens, zo omschrijft minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten, de database van het door de Verenigde Staten opgezette ‘Terrorist Screening Centre’. Ook wel bijzonder dat de minister zonder blikken of blozen opschrijft dat ‘de opgenomen gegevens uitsluitend niet-geclassificeerde identiteitsgegevens (naam, geboortedatum en paspoortnummer) betreffen’. De gegevens zijn inderdaad puur ter identificatie, de classificatie zit hem natuurlijk in het feit dat deze gegevens in de terrorisme database zijn opgenomen.
Er is (onder) druk onderhandeld (anders gooit de VS Nederland uit het Visa Waiver Programma) en het resultaat is een voorontwerp over de samenwerking met het TSC. De brief die minister Opstelten op 10 mei jl aan de Tweede Kamer stuurde is nog een beetje vaag, maar het komt er op neer dat Nederland ook informatie over potentiele terroristen gaat leveren aan de TSC. ‘De VS gebruiken de gegevens voor het veredelen van eigen informatie. Indien de VS vaststellen dat de door Nederland geleverde identiteitsgegevens relevant zijn en daarmee worden opgenomen in de database, dan zal de verstrekking van de benodigde achtergrondinformatie kunnen verlopen via de gebruikelijke samenwerkingskanalen en op basis van de nationale wetgeving van de partijen.’
Goed initiatief vindt de regering want: de toegevoegde waarde van een akkoord met het TSC is gelegen in de grotere internationale alerteringsmogelijkheid om personen die bij terrorisme betrokken zijn, op te sporen.
Maar, hoe kom je erop? En kom je er eigenlijk nog wel vanaf? De American Civil Liberties Union doet al jarenlang onderzoek naar de zogenaamde No-Fly-list. Het grote probleem dat de ACLU constateert is dat mensen niet krijgen te horen of op de lijst staan en geen mogelijkheden zijn om van de lijst af te komen.
De aantallen spreken wellicht tot de verbeelding. In het jaarverslag over 2009 schrijft de U.S. Department of Justice Office of the Inspector General Audit Division dat er sinds december 2008 400.000 individuen waren opgenomen in het TSC.Echt accuraat blijkt de database niet te zijn. De General Audit Division constateerde dat in 67% van de onderzochte gevallen het nodig was geweest om de gegevens met nieuwe informatie aan te vullen, maar dat dit niet gebeurd was. In 8% van de gevallen die van de lijst verwijderd hadden moeten worden was dit niet gebeurd. In 72% was dit niet op tijd gebeurd.
De ACLU maakt zich hier ernstige zorgen over. Sinds het instellen van de TSC zijn er volgens de ACLU duizenden mensen onterecht opgenomen in de database. Bovendien stelt de burgerrechten organisatie, is het onmogelijk om zonder enige vorm van proces te bepalen of iemand een potentieel terrorist is.
Een prachtig voorbeeld is de voormalig Assistant Attorney General Jim Robinson, die in 2008. Robinson ontdekte in 2008 dat hij ondanks een grondig veiligheidsonderzoek bij Justitie toch op de TSC-lijst terecht was gekomen. De ACLU is nu namens tien burgers uit de VS een proces gestart tegen hun registratie in de TSC database. Onder de tien eisers zijn drie veteranen uit het Amerikaanse leger.
Nederland gaat binnenkort dus ook gegevens leveren aan dit ondoorzichtige systeem. De minister schrijft dat ‘het uitgangspunt voor Nederland is dat de gevraagde samenwerking met de VS moet passen in het wederzijdse belang bij terrorismebestrijding alsook in het Nederlandse rechtsstelsel en de praktijk van terrorismebestrijding’.
De VS is momenteel met veel in Europa aan het onderhandelen over bilaterale overeenkomsten betreffende deelname aan het TSC. Na onthullingen van WIKILEAKS hieover in Zweden ontstond daar veel commotie. Uit de cable bleek dat Sweden informeel al informatie deelde met de VS en eigenlijk aanstuurde op voortzetting daarvan gezien de verwachte tegenzin van het Zweedse parlement in deze kwestie.